การขายฝากถือเป็นหนึ่งในธุรกรรมทางการเงินด้านอสังหาริมทรัพย์ที่คนไทยให้ความสนใจ เพราะเป็นการนำทรัพย์ เช่น บ้าน ที่ดิน หรือคอนโด ไปแลกเปลี่ยนเงินทุนก้อน พร้อมสิทธิ์ในการไถ่ถอนคืนได้ภายในเวลาที่กฎหมายกำหนด แต่ปัญหาที่พบบ่อยคือ ผู้ขายฝากบางรายขาดการส่ง “ดอกเบี้ย” ตามเงื่อนไขที่ระบุไว้ในสัญญา ซึ่งส่งผลกระทบโดยตรงทั้งทางกฎหมายและสิทธิความเป็นเจ้าของทรัพย์สิน
InnoHome ในฐานะผู้เชี่ยวชาญด้านการขายฝาก จะมาสรุปให้กระจ่างว่า หากขายฝากแล้วไม่ส่งดอกเบี้ยจะเกิดอะไรขึ้นบ้าง
ขายฝากคืออะไร
การขายฝาก คือการโอนกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินจากผู้ขายฝากไปยังผู้ซื้อฝากอย่างถูกต้องตามกฎหมาย แต่แตกต่างจากการซื้อขายทั่วไปตรงที่ ผู้ขายฝากมีสิทธิ์ขอไถ่ถอนคืนภายในระยะเวลาที่กำหนด (ไม่เกิน 10 ปีสำหรับที่ดิน และ 3 ปีสำหรับสังหาริมทรัพย์) โดยในระหว่างนั้นมักมีการชำระดอกเบี้ยหรือค่าตอบแทนให้แก่ผู้ซื้อฝากตามเงื่อนไขสัญญา ธุรกรรมขายฝากจึงมีความคล้ายเงินกู้ที่มีทรัพย์สินค้ำประกันแต่เป็นรูปแบบที่กฎหมายไทยกำหนดไว้อย่างชัดเจน
กรณีขายฝากแล้วขาดส่งดอกเบี้ย
เมื่อลูกค้าขายฝากแต่ไม่สามารถส่งดอกเบี้ยตรงตามสัญญา ผลที่จะตามมามีหลายรูปแบบ ได้แก่ ผู้ขายฝากอาจถูกตัดสิทธิ์การไถ่ถอนหากผิดเงื่อนไขสัญญาร้ายแรง หรือ ผู้ซื้อฝากสามารถใช้สิทธิขอเป็นเจ้าของถาวรในทรัพย์นั้นได้ทันทีที่ครบกำหนดสัญญา ซึ่งแม้บางครั้งสามารถเจรจาขยายเวลาได้ แต่หากผู้ขายฝากไม่ติดต่อ ไม่ชำระ หรือเพิกเฉย สิทธิของผู้ซื้อฝากจะเข้มแข็งขึ้นในทางกฎหมายในทันที
ดังนั้น การละเลยดอกเบี้ยไม่ใช่เรื่องเล็ก เพราะการไม่ส่งดอกอาจหมายถึงการสูญเสียบ้านหรือที่ดินทั้งแปลงได้เลย
สาเหตุที่พบบ่อยกรณีไม่ส่งดอกเบี้ยขายฝาก
หลายคนไม่ได้ตั้งใจจะเสียทรัพย์ แต่เหตุการณ์ที่ทำให้ส่งดอกเบี้ยไม่ได้ มักมีดังนี้
- ขาดการวางแผนทางการเงินก่อนเข้าทำธุรกรรม
- รายได้ไม่สม่ำเสมอ ทำให้จ่ายไม่ตรงกำหนด
- เข้าใจเงื่อนไขในสัญญาผิด เช่น คิดว่าจ่ายรวบยอดท้ายสัญญาได้ ทั้งที่ตกลงแบบรายเดือน
- ถูกนายหน้าหรือผู้รับฝากที่ไม่ได้มาตรฐานหลอกให้เซ็นสัญญาที่ไม่แฟร์
เมื่อเกิดปัญหาเหล่านี้ มักจบลงด้วยการเสียสิทธิ์ไถ่ถอน ดังนั้นควรทำกับนายทุนหรือนายหน้าที่มีความชัดเจนและเชื่อถือได้เท่านั้น
ขายฝากต้องจ่ายดอกเบี้ยทุกเดือนหรือไม่?
คำถามนี้เจอบ่อยจากลูกค้า InnoHome คำตอบคือ ขึ้นอยู่กับสัญญา โดยหลักกฎหมาย ไม่ได้กำหนดว่าต้องชำระดอกเบี้ยทุกเดือน แต่แล้วแต่คู่สัญญาจะตกลงกัน เช่น บางรายจ่ายทุก 3 เดือน หรือจ่ายรวบยอดเมื่อถึงวันไถ่ถอนก็ได้ แต่หากระบุชัดว่า “รายเดือน” ต้องปฏิบัติตามทุกเดือน ไม่เช่นนั้นถือว่าผิดนัด แต่อย่างไรก็ดี แนะนำว่าก่อนเซ็นสัญญาต้องอ่านให้ละเอียด และเจรจาเงื่อนไขให้เหมาะสมกับภาระรายได้ของตนเอง
การขายฝากจะเป็นโมฆะเมื่อใด?
สัญญาขายฝากจะเป็นโมฆะหรือใช้ไม่ได้ก็ต่อเมื่อ สัญญาทำขึ้นไม่ถูกต้องตามกฎหมาย เช่น ไม่มีการโอนกรรมสิทธิ์จริง หรือ มีการบังคับขู่เข็ญ หรือข้อสัญญาที่ไม่เป็นธรรม หรือในสัญญานั้นเงื่อนไขสำคัญขาดหาย เช่น ไม่ระบุวันครบกำหนดหรือวันไถ่ถอน ดังนั้น เพื่อความมั่นใจ ควรทำที่สำนักงานที่ดินเท่านั้น เพื่อให้เอกสารถูกต้องและบังคับใช้ได้จริง
ขายฝากกี่เดือนจึงจะยึดได้?
ตามกฎหมาย ผู้ซื้อฝากจะยึดหรือเป็นเจ้าของถาวรในทรัพย์สินก็ต่อเมื่อครบกำหนดสัญญาแล้วผู้ขายฝากไม่มาไถ่ถอน ไม่ว่าจะเป็น 6 เดือน 1 ปี หรือ 10 ปีตามที่ระบุในสัญญา แต่ระหว่างนั้น หากมีการผิดนัดชำระดอกเบี้ยซ้ำๆ ผู้ซื้อฝากก็สามารถยกมาเป็นเหตุไม่ต่อสัญญา หรือปฏิเสธการขยายเวลาได้ ดังนั้น อย่าปล่อยให้ครบกำหนดสัญญาโดยไม่ติดต่อ เพราะเมื่อเวลาหมด ผู้ซื้อฝากจะได้กรรมสิทธิ์เด็ดขาดทันที
สรุป การขายฝากไม่ใช่แค่การแลกเงินด่วนกับทรัพย์สิน แต่เป็นสัญญา ที่มีกฎหมายรองรับอย่างเข้มงวด ดังนั้นผู้ขายฝากต้องใส่ใจเรื่องดอกเบี้ยและการไถ่ถอนอย่างเคร่งครัด หากผิดนัดอาจหมายถึงการสูญเสียทรัพย์อย่างถาวร พวกเรา InnoHome จึงแนะนำให้ลูกค้าวางแผนการเงินให้ดี เลือกทำกับบริษัทที่มีความโปร่งใส เชื่อถือได้ และทำทุกขั้นตอน ณ สำนักงานที่ดิน เพื่อให้มั่นใจว่าทรัพย์สินของคุณปลอดภัยที่สุด